All inclusive

27 augustus 2013

‘Vinden we dit leuk?’

Mijn vrouw kijkt me vragend aan. Ik antwoord niet meteen, maar laat mijn blik even rondgaan. De pianobar, waar we zitten, is gezellig gevuld met rustig keuvelende mensen. Achter de bar twee keurig geknipte barkeepers met wit overhemd en vlinderdasje. Ze maken een dolletje met een wat ouder echtpaar, dat aan de toog geniet van hun veelkleurige cocktail.
Centraal in de bar staat een zwart glimmende vleugel. De wat grijzende pianist erachter kijkt me vriendelijk aan. Terwijl hij met Burt Bacharachs Alfie de bar vult, knikt hij me glimlachend toe. Ik beantwoord zijn groet. HuispianistEr komt een ober aanlopen. Ahmet, dat staat op zijn naamplaatje, bezorgt me de gevraagde whisky, keurig met een wit servetje eronder. Voor mijn vrouw een glas rode wijn en om het compleet te maken een klein bakje Turkse borrelnootjes. Als de ober wegloopt, kijk ik haar weer aan en zeg wat besmuikt: ‘Eigenlijk wel!’

Het was inderdaad ook volkomen ondenkbaar dat we in de bar in dat all-inclusive hotel verbleven. Nog geen half jaar daarvoor stonden we met kleine tentjes op een camping a la ferme en een aire naturelle in Frankrijk. Alles simpel en eenvoudig. Het water werd met lichamelijk arbeid opgepompt en het spoelwater voor het toilet moest je zelf in een emmer meenemen. Niks geen luxe, niks geen comfort.
Na trieste familieomstandigheden vonden we echter dat we het wel verdiend hadden om er even een weekje tussenuit te knijpen. Even de zinnen verzetten, even de zon weer zien schijnen. Maar waar doe je dat met kerst? En waar is het betaalbaar? Uiteindelijk kwamen we uit bij een all-in hotel in Turkije. Ultra all-in zelfs. Opmerkelijk genoeg heel betaalbaar en voor onze tienerkids zelfs spotgoedkoop.
Ach, waarom ook niet? Het is maar een week. We zijn er gewoon even uit. Hebben we dat ook eens meegemaakt. Eén keertje zoiets belachelijks doen, dat moet toch kunnen?

Het bleef dus niet bij één keer. Integendeel! Elk jaar verheugen wij ons er nu op dat we in mei weer een dikke week vrijwillig ‘achter de slagbomen’ verdwijnen. slagboomDat we ons een tijdje mogen wentelen in de zon, we even geen boodschappen hoeven te doen, we ons tegoed doen aan heerlijke hapjes en drankjes, we ons laten vermaken door artiesten en animatoren, we toekomen aan dat boek dat we altijd al wilden lezen etc. Wel altijd in een vijfsterren-ulta-hotel. De geringe meerprijs ten opzichte van mindere hotels betaalt zich dik terug en bovendien hoef je dan in de meeste gevallen ook geen zweterig polsbandje om.

Hoe heeft het zover kunnen komen? Wat is het dat zo’n vakantie toch heel aangenaam maakt? En wat is er waar van alle (voor)oordelen? Ik waag een poging om een objectief beeld te geven van een all-inclusive vakantie in een Turks resort.

Objectief proberen te zijn is blijkbaar een hele opgave. Voor velen zal het beeld van vakanties vooral gekleurd worden door enthousiasme of teleurstelling. Op Zoover kom je veel van die meningen tegen. Het beste hotel van Turkije wordt er dan bijvoorbeeld beweerd door mensen die al jaren naar hetzelfde hotel gaan en nooit een ander hebben bezocht. Of nooit meer omdat bijvoorbeeld een ober onaardig gedaan zou hebben. Ik weet niet of ikzelf wel objectief ben, maar feit is, dat ik zelf ook vol zat met vooroordelen voor ik de eerste keer zo'n hotel bezocht. Misschien is daardoor dit verhaal mogelijk wat genuanceerder dan de voorbeelden hierboven.

Je bent uiteraard aan het verkeerde adres als je op zoek bent naar iets kleinschaligs, iets pittoresks. De meeste vijfsterren hotels die het stempel all-inclusive dragen hebben tussen de 400 en 1000 kamers. Op toptijden verblijven er meer mensen In Paloma Gridazo'n hotel dan er in menig plattelandsdorp in Nederland wonen. Mensen die allemaal vermaakt en van eten en drinken voorzien willen worden en ook nog eens prettig gehuisvest moeten zijn. Dat vraagt een enorme organisatie. Het is dan ook altijd een fascinerend schouwspel om de logistiek van zo'n hotel in beeld te krijgen. Mijn vrouw probeert al jaren deze bijna militaire operaties te doorgronden. Haar grootste wens is dan ook om eens een kijkje in de keuken te krijgen en niet alleen daar waar gekookt wordt.

Het lijkt erop dat voor elke tien hotelgasten er minimaal één personeelslid is aangetrokken. Personeel in soorten en maten, maar ook in rangen en standen. Want de Turkse arbeidsmarkt is zeer hierarchisch. Bij veel hotels kun je het zien aan de bedrijfskleding. Bijvoorbeeld witte bloesjes met rode details, met blauwe details, met stropdas, met korte of lange mouw. Het zijn zaken waar de meeste gasten niet op letten, maar voor de hotelwerknemers wel degelijk van belang zijn. Niet alleen bepalen die details de salarisomvang, maar ook de status die je eraan kunt ontlenen en dat is niet onbelangrijk in het land van Ataturk. In de lobby zul je altijd een groot bord aantreffen met foto's van het hotelmanagement, maar ook met de employe of the month. Een waardering die voor de Turkse hotelmedewerkers misschien nog belangrijker is dan de Nobelprijs voor een wetenschapper.

En er lopen er wat rond in zo'n hotel: portiers, koffersjouwers, liftboys, schoonmaaksters, lobbymedewerkers, barkeepers, obers en serveersters, tuinlieden, zwembadmedewerkers, beachguards, animatoren, koks, chauffeurs, winkelbedienden, masseurs, fitnesscoaches, artsen en verpleegkundigen, loodgieters, elektriciens en ga zo maar door. Allemaal zijn ze er om de gasten een zo aangenaam mogelijk verblijf te garanderen. Maar waar in West-Europa het horeca- en hotelpersoneel beschermd wordt door cao's, lijkt het personeel in Turkije bijna vogelvrij verklaard. Owee als je er de kantjes vanaf loopt, je niet meteen reageert op wensen van gasten, je geen glimlach op je gezicht hebt. Het kan je zomaar je baan kosten. En dat is te merken. Wij, maar ook het overgrote deel van de Zoover-beoordelaars, zijn vol lof over het personeel. Persoonlijk ben ik ervan overtuigd dat dat gedrag niet enkel uit angst voor eventuele represailles voortkomt, maar dat de Turk oprecht gastvrij en vriendelijk is. Onze ervaringen buiten dit soort vakantieparken (zie de andere artikelen in dit blog) bevestigen dit.
Hoewel je in principe je portemonnee in de kluis kunt laten liggen tijdens je verblijf, maakt het geven van persoonlijke tips wel degelijk wat uit. Net als in Nederland is men dan net even wat toeschietelijker en vriendelijker. Nog meer persoonlijke aandacht kun je verdienen door interesse te tonen in de Turkse cultuur en een paar woordjes Turks uit je hoofd te leren. Want veel meer dan wij Nederlanders, zijn Turken trots op hun land en cultuur.

En dan de keuken. Zoover is wat dat betreft altijd een bron van vermaak. Allerlei superlatieven kun je daar optekenen. Van koninklijk dineren tot vieslauwe prutjepruttelhapjes kom je daar tegen. En het leuke is dat de schrijvers van dit soort uitingen het over hetzelfde hotel tijdens dezelfde periode hebben. Hier is blijkbaar de spreuk er is nog geen kok gevonden, die koken kan naar alle monden wel erg toepasselijk.
Koken voor duizend man of meer is geen sinecure. Wij vinden het dan ook elke keer weer een prestatie dat er zoveel keus geboden wordt. Natuurlijk zijn er prutjes bij, die au bain marie warm gehouden worden. En als je dat er niet uit vindt zien, of niet vindt smaken, dan laat je het voor wat het is. Keus genoeg. Toch vinden die ‘prutjes’ wel degelijk aftrek en als men zijn vooroordelen zou laten varen, dan zou menigeen nog wel eens voor een verrassing komen te staan. En ik bedoel dan in positieve zin.
Maar wat zou je zeuren bij zoveel aanbod. Een aantal vaste gerechten, veel tonijnwisselende, life-cooking, vis, vlees, gegrild, gebakken, gestoofd, maar uiteraard geen varkensvlees. Het is natuurlijk wel een islamitisch land. Altijd verse rauwkost, die je veilig kunt eten, heerlijke toetjes, zoveel baklava als je wilt. Of ijs, schepijs of verpakt, aardbeien. Thema-avonden waarbij een land centraal staat. En voor de kieskeurigen is er altijd nog frites of spaghetti. Zelf aan mensen met een dieet is gedacht. In elk hotel is wel een speciale hoek ingericht voor mensen met speciale eetwensen.
Ook bij het ontbijt zit er voor elke smaak wel wat bij. Je kunt kiezen tussen verschillende soorten brood, beschuit, crackers, tosti’s, pancakes, wafels. Eieren gekookt, 4, 6 of 8 minuten, gebakken met worstjes, spiegeleieren, geklutst of als omelet, live klaargemaakt met ingrediënten naar keuze. Maar ook allerlei soorten broodyoghurt, vruchten en muesli’s. Een ruime keus uit kaas, worst, jam. Maar ook typisch Turkse dingen als olijven, geitenkaas en rauwkost. De koffie komt uit grote Douwe Egberts machines en is voor onze Hollandse smaak vaak wat waterig. Daar staat dan tegenover dat er wel vaak vers geperst sinaasappelsap is en sommige hotels een speciale koffiebar hebben met echte Italiaanse espresso, cappuccino of latte macchiato.
sushiVeel resorts hebben naast het zelfbedieningsrestaurant ook nog één of meerdere á la carte restaurants. Spaans, Italiaans, vis, Turks, Mexicaans, sushi, Frans. Niet helemaal wat de doorgewinterde fijnproever bij Johnny Boer zou kunnen verwachten, maar voor de gemiddelde vakantieganger Is het vaak toch een klein culinair feestje.

Vertel niet dat je jarig bent, want voor je het weet staat er een taart met vuurwerk op tafel met om je heen vijf obers, die je even pour tout le monde komen toezingen. Er zijn mensen die dat prachtig vinden. Voor elk wat wils, dus.

Het grootste vooroordeel dat destijds bij ons leefde was het overmatige alcoholgebruik. Als je 24/7 aan de bar kunt hangen en naast bier en wijn ook allerlei cocktails en sterke drank naar binnen kunt werken, dan kan het niet anders dan dat het halve hotel moeite heeft met rechtdoor lopen.

Het is waar. Je kunt er echt allerlei drankjes krijgen. Bier, wijn, whisky, gin, wodka, maar ook allerlei mixdrankjes en cocktails, die hopelijk smaakvoller zijn dan hun naam: Sex-on-the-beach, Orgasm of Zombie. Maar dronken mensen? Het zal drankongetwijfeld voorkomen, dat kan niet anders, maar na ruim tien all-inclusive vakanties kan ik me niet herinneren iemand gezien te hebben die duidelijk dronken was. Of het moet zijn dat ik het zelf al niet meer helder zag. Nee, het valt meer dan mee. Het lijkt wel of overdaad de mens tot matigheid dwingt. De eerste keer in een all-inclusive zal dat nog anders zijn. Alles uitproberen, oh ze hebben ook…. en moet je dit zien…. deze is lekker… Maar na verloop van tijd verval je toch in je vaste gewoontes. Je drinkt wat je het liefste drinkt en eigenlijk nooit bovenmatig. Dat lijkt gelukkig voor de meeste gasten te gelden.

Het strand en het zwembad zijn zoals te verwachten is de grootste trekpleisters overdag. De ligbedjes zijn meestal goed gevuld, uiteraard afhankelijk van de periode waarvoor je geboekt hebt. Vanzelfsprekend zijn er handdoekleggers. Elk hotel met ligbedden op het strand of bij het zwembad kent dit fenomeen. Toch is de ervaring dat er altijd wel een goede plek is waar je van de zon of schaduw kunt genieten. En de rustigste plekken blijken het minst favoriet. Dat komt ons altijd wel goed uit.Kiris
Veel hotels kennen gescheiden zwembaden. Niet dat mannen en vrouwen niet met elkaar mogen poedelen of dat de moslims apart van de christenen moeten, maar het onderscheid wordt gemaakt in activiteiten.
De glijbanen liggen vaak wat apart, zodat niet iedereen hoeft mee te genieten van de de pret- en angstkreten. Deze glijbadbaden zijn trouwens vaak maar een gedeelte van de dag toegankelijk en altijd onder streng toezicht van beach- of poolguards, net als aan het strand.
Naast het glijbaanbad is er meestal een relax- en activiteitenbad. De namen geven het al aan, bij de één is het rustig en ontspannen, bij de ander is meestal het animatieteam aan het werk. Onder het geluid van Turkse en discomuziek worden hier zowel ’s morgens als ’s middags diverse activiteiten gedaan. Het begint meestal met aquagym en eindigt vaak met een waterpolowedstrijd. Tussendoor wordt rond het middaguur vaak de clubdance gedaan. Dit fenomeen is, in bijna alle hotels met   het stempel all-inclusive, vaak ook de afsluiting van het avondprogramma in het theater.
animatieAfhankelijk van de tijd van het jaar wordt er namelijk ’s avonds, binnen of buiten, een show opgevoerd. Soms zijn dat spetterende optredens van Russische dansgroepen, Turkse avonden, variété, maar ook door het animatieteam ‘zelfverzonnen’ optredens en spelletjesprogramma’s. Veel verschil tussen de hotels is er daarbij niet. Het lijkt wel of ze allemaal hetzelfde opvoeren. En als je eens een keer iets origineels ziet, dan kun je er zeker van zijn dat het het jaar erop ook te zien is in tientallen andere hotels.
Niet iedereen is altijd even lovend over de optredens, maar de jongens en meisjes doen altijd enorm hun best om er iets van te maken en er is voor elk wat wils: ook wie in de bar onder het genot van een glas whisky en de klanken van de huispianist een goed gesprek met zijn vrouw wil hebben, komt hier aan zijn trekken. 

Ook overdag is het animatieteam in de weer om de gasten te vermaken. Boogschieten, jeu de boules, voetballen, beachvolley, wandel- en fietstochten, taal- en kookcursussen, biljarten, diverse watersporten. Je bent de hele dag bezig als je dat wilt. Maar je kunt ook de hele dag luieren en nietsdoen, zeker als je weet dat de kinderen bezig gehouden worden bij de Kidsclub, door vaak Nederlandse of Nederlandssprekende animatieteamleden.

All-inclusive hotels in Turkije en zeker de ultra-exclusieve, zijn vaak gebouwd met een thema in gedachte. Ultra modern ingericht, authentiek Turks of juist heel klassiek. Gebouwd als het Kremlin of het Topkapi, als klein Venetië of als een tropisch oord. Zelfs Nederland is er bij Kemer als hotel nagebouwd in Orange Village, inclusief Topkapikroketten en Hollandse nieuwe.
All-inclusive in Turkije, toch? Los van het personeel en sommige gerechten zouden ze zo ergens anders op de wereld hebben kunnen staan. Vergelijkbare hotels in Griekenland of Spanje hebben voor zover ik weet hetzelfde aanbod en werken volgens dezelfde formule. Mensen komen in eerste instantie voor het mooie weer en het strand en daarnaast willen ze graag luxe. En Nederlanders kiezen daarbij natuurlijk ook nog eens voor de beste prijs/kwaliteit verhouding. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat er zoveel landgenoten te vinden zijn in Turkije. Gezien de snelle groei van de Turkse economie is het de vraag hoelang dat zo blijft. Geniet er dus van zolang het betaalbaar is.

Van reisblog naar fotoboek
Laat een prachtig fotoboek afdrukken van je verhalen & foto's. Al vanaf € 21,95.
reisdrukker.nl

Foto’s